ارزیابی میزان انتقال مجدد به دانه ژنوتیپ‌های گندم نان و دوروم در واکنش به مقادیر نیتروژن

به منظور بررسی اثر مقادیر نیتروژن بر انتقال مجدد مواد ذخیره‌ای به دانه ژنوتیپ‌های گندم نان و دوروم این آزمایش به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال زراعی 90-89 انجام شد. کرت اصلی شامل پنج سطح 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تیمار شاهد (عدم مصرف کود) و کرت فرعی شامل دو ژنوتیپ گندم نان، چمران و 19- 85- S و دو ژنوتیپ دوروم، دنا و بهرنگ بود. نتایج نشان داد که اثر برهمکنش مقادیر نیتروژن و ژنوتیپ بر انتقال مجدد، فتوسنتز جاری و صفات وابسته در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. بیش‌ترین میانگین انتقال مجدد (30/187 گرم در مترمربع) و کارایی انتقال مجدد (22/0 گرم بر گرم) به رقم دنا با مصرف 60 کیلوگرم در هکتار اختصاص داشت. بیش‌ترین سهم انتقال مجدد با میانگین 50 درصد به کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در ژنوتیپ S-85-19 متعلق بود. بیش‌ترین میزان فتوسنتز جاری (52/737 گرم در مترمربع) به رقم چمران با کاربرد 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و بیش‌ترین کارایی و سهم فتوسنتز جاری به ترتیب با میانگین‌های 73/1 گرم بر گرم و 75/89 درصد به رقم چمران بدون مصرف کود اختصاص یافت. به‌طورکلی، با افزایش مقادیر نیتروژن سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه افزایش و سهم انتقال مجدد کاهش یافت. در بین ژنوتیپ‌های مورد مقایسه رقم چمران بیش‌ترین میزان، کارایی و سهم فتوسنتز جاری و عملکرد دانه را به خود اختصاص داد.